Hayat | Konular | Kitaplık | İcatlar | İletişim
Coğrafya terimleri E-
E--
Ekinoks: Yıl içinde gece ile gündüzün eşit olduğu zaman. Bu zamanda Güneş ışınları ekvatora dik gelmektedir. 21 Mart-23 Eylül günleri).
Ekliptik: Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme Ekliptik veya Yörünge Düzlemi denir.
Ekliptik düzlem: Güneşin etrafında dönen Dünyanın elips şeklinde çizdiği yörüngeden geçtiği kabul edilen yatay düzlemdir.
Ekoloji: Canlı ile ortam arasındaki ilişkileri inceleyen bilimdir. İnsan ekolojisi, hayvan ekolojisi, bitki ekolojisi gibi. İnsan ekolojisi, insanla ortam arasındaki ilişkileri inceler. Ekolojinin ana ögelerini, iklim, yeryüzü şekilleri, ana materyal, toprak, canlılar (bitki, hayvan ve insan) teşkil etmektedir. Dolayısıyla ekolojinin birçok unsurları coğrafyanın içinde ve inceleme alanı dahilinde bulunmaktadır.
Ekonomi Haritaları : Dünya'nın bütününün ya da bir bölümünün ekonomik özelliklerini gösteren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla endüstri kuruluşlarının türü, sayısı, dağılışı, çalışanların sayısı hakkında bilgi edinilir.
Eksfoliasyon: Sıcaklık değişmeleri ve kimyasal ayrışma olayları sonucunda kaya kütlelerinin ince katlar halinde soğan zarları şeklinde soyulması.
Eksosfer (Jeokronyum) : Atmosferin en üst tabakasıdır.
Ekstrüzif kayalar: Magmanın yüzeyde soğuması ile oluşan kayalar.
Ekstrüzif volkanizma Dış volkanizma.
Ekvator: Yeryuvarlağının eksenine dik olarak geçtiği kabul edilen en büyük daire.
Ekzosfer: Atmosferin en dış sınırıdır. Çok seyrelmiş iyonlardan oluşmuştur.Bu tabakada yükseldikçe iyonların oranı azalarak uzay boşluğuna geçilir. Ekzosfer tabakasına gelen Güneş ışınlarının değerine “solar konstantı veya Güneş sabitesi” denir. Bu enerji çok yüksektir. Isıya dayanıksız olan metalleri kısa sürede eritebilir. Ancak Ekzosferde Güneş enerjisini tutabilecek ortamda gaz olmadığından uzay gibi bu tabakada soğuktur.
Endemik bitki:Jeolojik dönemlerde geniş alanlara yayılan ve fakat iklim değişmeleri, kıta kütlesinin parçalanması sonucu yayılma alanı daralarak belli yerlere çekilen ve bu sahada bulunan bitki. Örnek olarak sığla ağacı (Luquidambar orientalis) 3. jeolojik zamanda Çin'e kadar yayılmış iken, bugün ancak Köyceğiz gölü çevresinde bulunmaktadır
Enlem : Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleli olan Ekvator'a uzaklığının açısal değeridir. Q açısı, D noktasının Ekvator'a olan uzaklığının açı cinsinden değeridir ve D noktasının enlem derecesini verir. Örnek :
Q açısının değeri 45 ise, D noktasının enlem derecesi 45° dir.
Epifit : Ana besinlerini atmosferden sağlayarak diğer bitkiler üzerinde büyüyen parazit olmayan bitki. Epifitler ekvatoral ormanlarda yaygındır.
Epirojenez : Karaların toptan alçalması ya da yükselmesi olayına epirojenez denir.
Epirojenik hareket: Bir kütlenin bir bütün halinde yükselme veya alçalma hareketi.
Episantr: Depremin oluştuğu odak noktasının yer yüzeyine dikey olarak ulaştığı nokta veya depremin yeryüzündeki odak noktası.
Erozyon : Toprak örtüsünün, akarsuların, rüzgarların ve buzulların etkisiyle süpürülmesine erozyon denir.
Erime Dolini : Kalker yüzeyler üzerinde, yağış sularının eritmesiyle oluşan karstik şekildir. Erime dolinlerinin tabanında yüzey sularının derine doğru sozdığı çatlak ve delikler bulunur. Dolin tabanlarında erimeden geriye kalan killi materyalin birikmesiyle oluşan terra rossa toprakları bulunur.
Erüpsiyon: Volkan sahalarında magmadan gelen gaz, taneli ve akıcı olan maddelerin yeryüzüne yayılması, püskürmesi.
Estuar tipi kıyılar: Gel-git olayının etkisiyle akarsu ağızlarında oluşan kıyılardır. Kuzeybatı Avrupa kıyılarındaki önemli limanlar buna örnektir. Yurdumuzda yoktur
Eş Aralık : Bakınız : İzohips Aralığı.
Eş derinlik eğrisi : Bakınız : İzohips Eğrisi.
Eş yükselti Eğrisi : Bakınız : İzohips Eğrisi.
Etezien : Balkan Yarımadası’ndan Kuzey Ege kıyılarına doğru esen soğuk rüzgarlardır.
Evren: Madde ve enerjiden oluşan başı ve sonu olmayan sistemdir.