Hayat | Konular | Kitaplık | İcatlar | İletişim
Coğrafya terimleri R-
R--
Radiant: Elektromanyetik dalga.
Radyasyon: Güneş'ten bütün yönlere doğru elektromanyetik dalgalarla(radiant) enerji yayılmaktadır. Dünya'ya ulaşan bu enerji sıcaklık enerjisine dönüşmektedir. Dünya yüzeyi radyasyonla enerji kaybettiğinde soğumaktadır veya sıcaklık, atmosfere gönderilen radyasyonun azalması ile düşmektedir. Gündüz vakti Güneşten insolasyonla alınan sıcaklık, yer radyasyonuyla verilen enerjiyi aşmakta ve dolayısıyla ısınma meydana gelmektedir. Gece vakti ise tersi meydana gelmektedir; yani yer radyasyonuyla enerji kaybı olmakta ve hava sıcaklığı düşmektedir. Kara yüzeyi yer radyasyonuyla denizlere nazaran daha fazla enerji kaybettiğinden daha fazla soğumaktadır.
Regresyon: Deniz çekilmesi. Deniz seviyesinin düşmesi veya kara kütlesinin yükselmesi ile daha önce denizle kaplanan sahanın su üstüne çıkma veya denizin çekilmesi olayıdır.
Relief: Yeryüzü şekli.
Relik: Günümüzden önceki iklim şartları altında yetişerek yaygın bir durum alan ve fakat günümüz ikliminden de zor şartlar altında hayatiyetini sürdüren bitki topluluklarına denilmektedir. Örneğin, Karadeniz Bölgesinde yer yer sahil kuşağında ve ardından oluklarda bulunan Akdeniz bitki toplulukları, daha önce bu sahaya Akdeniz iklim şartları altında yerleşmişler, ancak günümüz şartları altında da yetişmelerini sınırlı olarak sürdürmektedirler.
Resif: Mercanların iskeletlerinin yığılması ile oluşan organogon tortul kütle.
Resif kıyıları: Mercan iskeletlerinin üst üste birikmesiyle oluşan kıyı tipidir. Ör:Mercan adaları kıyıları (Avustralya Kıtasının doğusunda).
Ria tipi kıyılar: Akarsu vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir. Ör: İstanbul-Çanakkale Boğazları, Haliç ve G.Batı Anadolu Kıyılarıdır.
Rift: Yarık saha. Denizaltı sırtları boyunca kıta kütlelerinin ayrılması ile oluşan yarıklar ve kara üzerinde doğrultu atımlı faylar boyunca görülen yarıklar buna örnek oluşturur.
Ripple mark: Kum dalgacığı.
Rüzgar : Hava kütlelerinin yatay yöndeki hareketlerine rüzgar denir.
Rüzgar Erozyonu : Bitki örtüsünün olmadığı ya da cılız olduğu yerlerde toprağın rüzgarlarla yerinden kopartılarak taşınmasına rüzgar erozyonu denir.
Rüzgarın Frekansı (Esme Sıklığı) : Rüzgarın yıl içinde belirli bir yönden esme sıklığına rüzgar frekansı denir. Esme sıklığı rüzgar frekans gülleri ile gösterilir. Bir bölgede belirli bir sürede rüzgarların en sık estiği yöne egemen rüzgar yönü denir. Örneğin Ankara Meteoroloji İstasyonu verilerine göre, Ankara’ya ait yıllık ortalama rüzgar frekans gülüne bakıldığında, yıl içinde kuzeydoğudan esen rüzgarların toplam 5000 esme sayısı ile en fazla olduğu görülür. Yani egemen rüzgar yönü kuzeydoğudur.
Rüzgar mağarası: Rüzgarlar taşıdıkları kum taneciklerini en fazla 1-2 m. Yükseğe çıkarabildikleri için kayaların alt kısımlarında aşınma fazla, üst kısımlarında ise az olur. Sertlik düzeyleri farklı olan yatay duruşlu kayaların yumuşak kısmı, aşınma ile oyuklar oluşturur. Bu oyuklara rüzgar mağarası denir.